Giao dịch liên kết và những quy định kế toán cần nắm rõ

 

Giao dịch liên kết

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và các tập đoàn đa quốc gia mở rộng hoạt động tại Việt Nam, giao dịch liên kết ngày càng trở nên phổ biến. Tuy nhiên, đây cũng là chủ đề được cơ quan thuế đặc biệt quan tâm nhằm ngăn ngừa hành vi chuyển giá và thất thu ngân sách nhà nước.

Vậy giao dịch liên kết là gì? Khi nào doanh nghiệp phải kê khai? Cần lưu ý những gì để tránh bị xử phạt?

1. Giao dịch liên kết là gì?

Theo quy định tại Nghị định 132/2020/NĐ-CP, giao dịch liên kết là các giao dịch phát sinh giữa các bên có quan hệ liên kết trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Các giao dịch này có thể bao gồm:

  • Mua, bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ,

  • Vay, cho vay, cho thuê tài sản,

  • Chuyển nhượng tài sản, quyền sở hữu trí tuệ,

  • Phân bổ chi phí chung, chia sẻ doanh thu hoặc lợi nhuận...

Mục tiêu của việc kiểm soát giao dịch liên kết là để đảm bảo các bên không lợi dụng mối quan hệ đặc biệt nhằm chuyển lợi nhuận, giảm nghĩa vụ thuế tại Việt Nam (hay còn gọi là chuyển giá).

2. Khi nào doanh nghiệp bị coi là có giao dịch liên kết?

Một doanh nghiệp được xem là có quan hệ liên kết với bên còn lại nếu rơi vào một trong các trường hợp sau (theo Điều 5 Nghị định 132):

  • Sở hữu trực tiếp hoặc gián tiếp ≥ 25% vốn góp tại doanh nghiệp kia;

  • Cùng chịu sự điều hành bởi một tổ chức hoặc cá nhân thứ ba;

  • Một bên có quyền bổ nhiệm trên 50% số thành viên HĐQT, Ban Giám đốc của bên kia;

  • Có quan hệ vay vốn ≥ 25% tổng tài sản tại thời điểm phát sinh giao dịch, mà không có bảo đảm và không trả lãi;

  • Có người quản lý hoặc người thân (vợ/chồng, bố mẹ, anh/chị/em ruột...) điều hành giữa hai doanh nghiệp;

  • Hai bên có giao dịch được hưởng ưu đãi thuế TNDN.

Nếu doanh nghiệp có ít nhất một mối quan hệ như trên và phát sinh giao dịch thì được coi là giao dịch liên kết, và phải thực hiện kê khai, lập hồ sơ xác định giá.

Tìm hiểu chi tiết tại: https://amis.misa.vn/27424/giao-dich-lien-ket-2/

3. Rủi ro nếu không kê khai hoặc kê khai sai

Nhiều doanh nghiệp chủ quan vì cho rằng đây là giao dịch nội bộ, hoặc vì không hiểu rõ khái niệm "liên kết", dẫn đến kê khai thiếu hoặc không kê khai.

Tuy nhiên, theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp có thể bị phạt tiền.

Ngoài ra, cơ quan thuế có quyền ấn định lại giá trị giao dịch nếu phát hiện dấu hiệu chuyển giá, khiến số thuế TNDN phải nộp tăng lên đáng kể.

4. Doanh nghiệp nên làm gì?

Để chủ động tuân thủ và giảm thiểu rủi ro pháp lý, doanh nghiệp cần:

  • Rà soát toàn bộ quan hệ sở hữu, điều hành và tài chính với các bên đối tác;

  • Xây dựng cơ sở dữ liệu so sánh giá giao dịch độc lập;

  • Lập và lưu trữ hồ sơ xác định giá đầy đủ ngay từ đầu năm tài chính;

  • Sử dụng phần mềm hỗ trợ kê khai giao dịch liên kết để giảm sai sót.


Kết luận

Giao dịch liên kết không phải là hành vi sai trái, nhưng nếu không kê khai hoặc kê khai sai sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về thuế. Việc nhận thức đúng và tuân thủ quy định ngay từ đầu là cách tốt nhất để bảo vệ doanh nghiệp khỏi rủi ro pháp lý và tài chính không đáng có.

Comments

Popular posts from this blog

Khái niệm chi phí lãi vay: Công thức và cách tính

Kế Toán Tổng Hợp: Vai Trò, Nhiệm Vụ Và Kỹ Năng Cần Thiết

Cách Đọc Báo Cáo Tài Chính: Hướng Dẫn Chi Tiết Cho Người Mới Bắt Đầu